برگزاری جشن «سده»، بدون کرمان
تاریخ انتشار: ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۳۹۶۸۳
به گزارش خبرنگار گردشگری خبرگزاری فارس، در میان جشنهای ایران باستان، جشن سده را میتوان از جشنهای مهم دانست. مهمترین مراکز برپایی جشن سده شهرهای تهران، کرمان و یزد هستند که جشن سده در آنها توسط زرتشتیان مقیم این استانها و با حضور مردم برگزار میشود. این جشن از مهمترین جشنهای زرتشتیان جهان است که در تاریخ ۱۰ بهمن ماه یا «آبان روز از بهمن ماه» برگزار میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یک جشن باستانی
در این جشن باستانی خواندن شاهنامه و نقالی نیز رواج دارد. جشن سده در گذشته بههمراه جشنهای نوروز و مهرگان، از مهمترین مراسم در ایران باستان بوده است؛ جشن سده را با نام جشن آتش یا جشن زمستان نیز میشناسند و در بعضی نقاط کشور از این جشن با نام «سده سوزی» یاد میشود. مهمترین نشانه جشن سده، آتش است و زرتشتیان آتش را به نشانه قدرت و عظمت اهورامزدا برپا و همگی در جمع کردن هیزم برای روشن کردن آن، مشارکت میکنند. آتش نقش قابلتوجهی در تمام جشنها و مراسم زرتشتیان دارد و پیروان این دین احترام زیادی برای آن قائل هستند.
در زمان اجرای مراسم جشن سده، موبدان و روحانیان زرتشت، گاتها را میخوانند و به دعا و نیایش مشغول میشوند. اجرای رقصهای آیینی و سرودهای ملی نیز بخشی دیگر از رسوم مربوط به جشن سده را تشکیل میدهند. رباره وجه تسمیه جشن سده روایتهای مختلفی وجود دارد. یک روایت به ارتباط جشن سده با عدد ۱۰۰ اشاره میکند و روز دهم بهمن را صدمین روز پس از شروع فصل سرما از ابتدای آبان ماه میداند؛ زیرا در گذشته اول آبان را زمان شروع فصل سرما میدانستند. از طرف دیگر از ۱۰ بهمن تا اول بهار نیز ۵۰ روز و ۵۰ شب باقی مانده است که روی هم ۱۰۰ میشوند. در این نظریه بهدلیل بلند شدن روز و شب از تاریخ ۱۰ بهمن به بعد، روز و شب را جداگانه شمارش میکنند.
از سوی دیگر، از زمانهای کهن تا به امروز عدد ۴۰ برای ایرانیان مقدس بوده و شب یلدا نیز که شب زایش ایزد مهر قلمداد میشود، از مهمترین رویدادهای ایران باستان به شمار میرفته است. بنابر نظریه دیگری، روز دهم بهمنماه چهل روز پس از شب یلدا (۳۰ آذر) و متقارن با چهلروزگی ایزد مهر است؛ بنابراین این دستهای از تاریخ پژوهان، فلسفه برگزاری جشن سده را چهلروزگی مهر یا خورشید میدانند.
کرمان جشن ندارد
جشن سده امسال به احترام شهدای حادثه تروریستی کرمان، در این شهر برگزار نمیشوند و فقط یزد و خراسان جنوبی میزبان این جشن خواهند بود.
یکی از مشخصات و ویژگیهای جشن سده تعاون و همکاری مردم است. این جشنی است، همگانی در گذشته مرسوم بوده که گردآوری هیزم و خار و خاشاک برای جشن فریضهای دینی است و کرداری است که ثواب دارد. در داستان هوشنگ و مار و آتش گویا رسم سنتی مغان چنان بوده که در جشن سده جانواران موذی و زیانآور را در آتش میراندهاند.
ثبت این جشن در یونسکو
بهرام مسعودی کارشناس گردشگری درباره این جشن به خبرنگار فارس گفت: جشن سده از جمله جشنهای ایرانی و اصیل است که ریشه در ایران باستان دارد و قدمت آن از نظر برخی از محققان و باستانشناسان از عید نوروز نیز بیشتر است.
وی افزود: این رویداد که زمان بزرگداشت آن ۱۰ بهمن هر سال است، در ۱۵ آذر سال ۱۴۰۲ به صورت مشترک به نام ایران و تاجیکستان در شهر کاسان بوتسوانا بررسی و ثبت فهرست جهانی یونسکو شد که بیست و چهارمین عنصر میراث ناملموس ایران در این سازمان به شمار میرود.
مسعودی افزود: اما برای بررسی تاریخچه و فلسفه وجودی جشن سده باید با جستوجو در تاریخ و بررسی اسناد، شواهد و افسانههایی که از دیرباز سینه به سینه نقل شده، تحقیق کنیم تا حقیقت این رویداد باستانی بر ما آشکار شود.
کیفیت برگزاری این جشن
در ایران باستان و در میان زرتشتیان ایران، این جشن نزدیک غروب آفتاب، با آتشافروزی آغاز میشود و امروز هم با همان سنت کوههایی از بوته و خارو هیزم در بیرون شهر فراهم شده، در حالی که موبدان لاله به دست اوستا زمزمه میکنند، بوتهها را روشن کرده و مردمی که در آن جا جمع شدهاند نماز آتش نیایش خوانده میشود.
سده در کتب تاریخی
ابوریحان بیرونی (التفهیم) و خیام (نوروزنامه) جشن سده را به فریدون، پادشاه پیشدادی، نسبت می دهند. زمانی که فریدون بر ضحاک ستمگر چیره شد، به مناسبت این پیروزی بزرگ مردم جشن گرفتند و به دستور فریدون بر فراز بام ها آتش روشن کردند. در نوروزنامه آمده است جشن سده در عهد باستان توسط تمام پادشاهان ایرانی و تورانی برگزار می شده است، اما پس از آن، به مرور به فراموشی سپرده شده است و تنها توسط زرتشتیان، برگزار شده است. ابوریحان علت برانگیختن دود در این جشن را دفع ضرر می داند.
جشن سده به عنوان بیستوچهارمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران، در هجدهمین نشست کمیته بینالدولی پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس یونسکو در شهر کاسان بوتسوانا ثبت شد؛ این ثبت با مشارکت کشور تاجیکستان تهیه و تدوین شده است.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی جشن سده زرتشت کرمان تروریستی ایران باستان جشن سده مهم ترین ۱۰ بهمن جشن ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۳۹۶۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتقال اشیای تاریخی موزه ایران باستان به موزه آذربایجان تبریز
ایسنا/آذربایجان شرقی مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی از انتقال اشیای تاریخی موزه ایران باستان به موزه آذربایجان تبریز برای نمایش در نمایشگاه روز جهانی موزهها خبر داد.
احمد حمزهزاده روز شنبه ۸ اردیبهشت ماه در گفتوگو با خبرنگاران گفت: در جلسه هماهنگی برای برنامهریزیهای نمایشگاهی به مناسبت روزجهانی موزهها انتقال اشیای تاریخی موزه ایران باستان به موزه آذربایجان تبریز انجام خواهد شد که این نمایشگاه به مناسبت روز جهانی موزهها در محل موزه آذربایجان از روز ۲۹ اردیبهشت افتتاح شده و به مدت سه ماه دایر خواهد بود.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی آذربایجان شرقی ادامه داد: ابتکار بسیار زیبایی برای برگزاری نمایشگاه در سرتاسر ایران به مناسبت روز جهانی موزهها انجام شده است که برگزاری تورهای کودک محور با توجه به شعار «موزهداری برای پژوهش و آموزش» از جمله این برنامهها در آذربایجان شرقی است.
وی اظهار کرد: تعداد ۱۱ استان برای انتقال اموال نفیس موزه ایران باستان انتخاب شدهاند که آذربایجان شرقی با دریافت اشیای نفیس مرتبط با منطقه آذربایجان از جمله چینیهای آبی و سفید رنگ و سکههای ضرب تبریز، میزبان بازدیدکنندگان و علاقمندان در روز جهانی موزهها واقع در موزه آذربایجان تبریز خواهد بود.
وی گفت: همچنین یافتههای جدید باستان شناسی در تپه چمن لیلان نیز در نمایشگاه روزجهانی موزهها به نمایش گذاشته خواهد شد که تاریخ اکتشاف و بهرهبرداری از فلز مس را به ۲۰۰۰ سال قبلتر در جهان منتقل میکند.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی، وی خاطرنشان کرد: با هماهنگی یگان حفاظت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و نیروی انتظامی آذربایجان شرقی تمهیدات امنیتی برای حفظ امنیت موزهها در نمایشگاههای روز جهانی موزهها در کل استان به عمل خواهد آمد.
انتهای پیام